کشورداری بر شالوده بُنمایه های فرهنگ ایرانی: گزندناپذیری جان و زندگی،مهرورزی، دادورزی، راستمنشی
در ایران تا بُوَد مُلّا و مُفتی ...... به روزِ بدتر از این هم بیُفتی [ایرج میرزا]
Solange Mollahs und Muftis im Iran an der Macht sind, wird sich die Lebenssituation weiter verschlechtern
پایانِ حکومتِ ضَحاکیانِ الهی
و دست افشان و پایکوبان شدنِ ایرانیان به آهنگِ سیمرغِ گسترده پر
Das Ende der Mullah-Herrschaft markiert den heilsamen Beginn einer jahrtausendelang unterdrückten iranischen Kulturära
הסיום של שלטון המולא הוא ראשיתו המרפאה של עידן תרבותי איראני, שנדכא במשך אלפי שנים.
نهاية حكم الملالي تمثّل بدايةً مُباركة لعصرٍ ثقافيٍّ إيرانيٍّ طال قمعُه لآلاف السنين
The end of the mullahs’ rule heralds the salutary dawn of an Iranian cultural era suppressed for millennia.
La fin du règne des mollahs marque l’aube salutaire d’une ère culturelle iranienne réprimée depuis des millénaires.
Faramarz Heidarian
Datum: 01. Oktober 2025
سمتگیری خویشاندیشی انسانهای متفکّر و ایده آفرین در زمینه سنجشگری باید به گونه ای باشد که تک، تک انسانها بتوانند به کمک فهم و شعور و نیروی تمییز و تشخیص و سرانجام خرد خود در معنای وسیعش به «پرنسیپها و اصلها و بُنمایه ها» اذعان کنند و آنها را بپذیرند و رعایت کنند. پذیرش و تائید پرنسیپها به معنای تائید و پذیرفتن و گردن نهادن به دیکتاتوری توهمی فراسوی فهم و شعور انسانها نیست؛ بکه کاملا برعکس. به معنای به رسمیّت شناختن و محترم شمردن فردیّت و شخصیّت و نیروی فهم و داوری یکدیگر است. سنجشگری و روشنگری ارزشمند؛ یعنی منسوخ کردن چهره بدویّت شرایع اسلامیّت و خنثا و از کار انداختن ابعاد پراکتیکی آن.
Blitzgedanken eines suchenden Querdenkers
[ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα]
176- Vom Wert des Lebens und dem Irrtum der Vernichtung
Wie groß ist der Wert eines Lebens, und zu welchem Preis preist sich der Tod, wenn er tritt, um Leben auszulöschen? Wer beansprucht das Recht, einem anderen das Leben zu nehmen, wenn er nie das eigene verschenkt, nie die Fülle dessen gebraucht hat, was Leben bedeutet?
Ist es nicht längst an der Zeit, dass wir — im Licht der Aufklärung, mit dem Verstand, den wir uns anmaßen — endlich begreifen: Alle menschlichen Errungenschaften, all unser Streben sollten dem Schutz des Lebens dienen, nicht seiner Zerstörung? Worin besteht sonst der Sinn des Denkens, wenn nicht in der Suche nach Wegen, das Leben zu erhalten, seine Würde zu wahren und seinen Fortbestand zu sichern?
Ist das Ziel der Menschheit, das Leben ein für alle Mal zu beenden und unseren Planeten leer von Lebewesen zu machen? Oder ist wahres Ziel vielmehr: leben zu ermöglichen und leben lassen — die Vielfalt zu erhalten, die Verantwortung anzuerkennen, die aus dem Bewusstsein erwächst, dass jedes Leben ein Anspruch auf Entfaltung besitzt?
Warum begreifen so viele noch immer nicht, was Leben ist? Was macht die Tötung so verführerisch, so mächtig in ihrer Anziehung? Wann werden Menschen reif genug, weise genug, um zu erkennen, dass Töten niemals eine Lösung ist — nicht zur Beseitigung eines Problems, nicht zur Wiederherstellung von Recht oder Ordnung — sondern einzig der letzte Akt, der Leben für immer und ewig auslöscht?
Warum bleiben so viele dem Leben gegenüber unmündig? Was ist der Sinn von Bildung und Erziehung, wenn sie nicht zur Reife führen, zum Mitgefühl, zur Einsicht in die Unersetzlichkeit jedes Lebewesens? Wie viele Tote müssten noch täglich gezählt werden, bis die Menschheit wächst, bis sie sich wandelt? Wie lange noch?
Und weshalb handeln Staaten nicht entschlossener, um Waffen zu reduzieren, um Entwaffnung zur Priorität zu machen? Warum bleibt die Frage nach kollektiver Verantwortung oft unbeantwortet, während Menschenleben weiter zerschellen an kurzen Entscheidungen und langen Rachsüchten?
Diese Fragen sind keine bloßen Anklagen, sondern Mahnungen: Solange wir nicht die fundamentale Würde des Lebens als oberste Prämisse begreifen, bleiben alle philosophischen Systeme, alle politischen Konstrukte und alle pädagogischen Programme hohl. Reife zeigt sich nicht im Besitz von Macht, sondern in der Fähigkeit, auf Gewalt zu verzichten — nicht aus Schwäche, sondern aus der Kenntnis, dass Gewalt das Leben dauerhaft zerstört und damit jede Hoffnung auf Zukunft.
Lasst uns also das Denken erneuern: nicht um zu rechtfertigen, sondern um zu verhindern; nicht um zu vernichten, sondern um das fragile, unwiederbringliche Geschenk des Lebens zu hüten.
177- Die verhüllte Fratze der Religion – Fragen an das Unausweichliche
Warum gebären Glaubenssysteme wie der Islam und andere monotheistische Religionen in unserer Zeit so häufig Strukturen der Gewalt, des Fanatismus und der Unterdrückung, deren Konsequenzen sowohl den Einzelnen wie auch ganze Gesellschaften zerreißen? Warum scheitert Religionskritik immer wieder an Mauern des Dogmas, warum bringt sie nur selten jene Früchte hervor, die aufklärerisches Denken und geistige Befreiung verheißen?
Warum zeigt sich die Brutalität des Religiösen am deutlichsten auf der politischen Bühne, wo das Heilige zur Waffe, das Versprechen des Himmels zur Legitimation des irdischen Grauens wird? Wer sind jene, die im Namen Gottes auftreten, aber nichts anderes hervorbringen als Elend, Armut, Erniedrigung und Grausamkeit – ein Regiment der Bestialität, das unter dem Mantel der Verheißung marschiert?
Warum haben viele Religionen ihre ursprüngliche Funktion – Heilung, Trost, seelische Begleitung – verloren und verwandeln sich stattdessen in Systeme der Gewalt, in heilige Ordnungen, die das Unheil sanktionieren? Warum tarnen sich die Machtbesessenen hinter der Maske des Glaubens, um die Gläubigen in die Irre zu führen, um nur ihre eigenen Privilegien und Vorteile zu sichern?
Ist es nicht gerade deshalb eine unaufschiebbare Pflicht, die Religionen zu kritisieren – nicht aus Hass, sondern aus Verantwortung, weil jede unbefragte Macht zu einer destruktiven Kraft wird? Warum bleibt die Gewalt im Grundgewebe der Religionen verankert, als sei sie ein unauslöschlicher Bestandteil ihres Wesens?
Und schließlich: Welchen Sinn haben Religionen überhaupt noch für die Menschheit? Sind sie Gefäße der Hoffnung – oder nur Relikte einer Vergangenheit, die uns unablässig ins Dunkel zurückreißen?
جامعه خوبترین خوبان ایرانی بعد از قرنها رویدادهای رنگارنگ خیزشها و کشمکشها و انقلابها هنوز نتوانسته است این پرسش را طرح کند که «حکومت و دولت چیستند و اهداف و وظایف و تکالیف کارگزاران و مشارکین و متصدّیان حکومت و دولت کدامینند؟». به دلیل اینکه چنین پرسشهایی هیچگاه در تاریخ ایران؛ بویژه در گستره قلمسوزیها و مباحث تحصیل کردگان ایرانی مطرح نشدند؛ مخصوصا از دوران مشروطه به این سو، خود به خود تمام خیزشها و جنبشها و کشمکشها و انقلابها با شکستهای هولناکی ناکام ماندند. هنوز که هنوز است دامنه حُکّام و مخالفان آنها به طور کلّی – مهم نیست چه نام و برچسبی به خودشان آویزان میکنند – هیچ درک و فهم و تشخیصی در باره معضل «حکومت و دولت/State/Government» اصلا ندارند و نمیدانند که چگونه میتوان در باره دو مقوله «حکومت و دولت» اندیشید؛ نه اینکه در باره آنها اظهار لحیه هایی کرد که بیشتر به تف سر بالا میمانند تا توضیح در باره مسئله. وقتی که بحث از «حکومت و دولت» میشود؛ بلافاصله میبینیم که هر کسی خودش را متخصّص درجه یک در این حوزه میشناسد و با ردیف کردن انواع و اقسام «نقل قولها از آثار متفکّران و فیلسوفان و اساتید باخترزمینی»، خروارها کاغذ را سیاه میکنند و به طور شفاهی نیز ساعتهای مدیدی را به لاطائلات بافی در شبکه های اجتماعی تلف میکنند و بر باد میدهند. حال بماند از اینکه آیا حضرات اصلا افکار و ایده های متفکّران بیگانه را فهمیده و گواریده اند یا اینکه فقط چیزهایی را حفظ کرده و به تکرار و بازگویی آنها اُرد میدهند.
آنچه که به نام «سیاست» در جامعه ایرانیان کاربرد به وفور دارد، با عنایت به طیف معانی آن در «متون اسلامی» و سپس معادل انگاری آن با ترمینوس «پولیتیک» در زبانها و فرهنگهای کشورهای بیگانه تا کنون در تاریخ یک قرن و نیم اخیر ایران، هیچگاه نتوانسته است معنای بیگانه را در واقعیّت مناسبات کشورداری و میهن آرایی ایرانیان تبلور دهد؛ بلکه در حقیقت اجرایی فقط همان معنایی را واقعیّت پذیر کرده است که در متون اسلامی تشریح شده اند و به وفور کاربرد دارند؛ یعنی ملغمه ای از معانی «اداره و کنترل جامعه/ اداره کردن امور بر اساس شرعیّات/فنّ سلطنت کردن/ نحوه های مجازات و تأدیب و نکوهش/سرکوب کردن نفس/خُدعه و قدرتورزی/سالوسی و حیله گری» که نه تنها با فلسفه و دانش کشورداری همسو و همخوان نیستند؛ بلکه بیش از هر چیز دیگر، امکانهای فریب دادن را به نام «سیاست» آشکار میکنند. «راستمنشی» در تضاد با ابعاد و احکامیست که انسانها را از اصالت می اندازند تا فقط نقشهای عاریتی و تحمیلی را ایفا کنند. «سیاستهایی» که از دامنه راستمنشی انسانها نشات نگیرند، سیاستهای آلوده به انواع اغراض و مقاصد و نیّات پنهانی هستند؛ زیرا انسانی که راستمنش است، هیچگاه در دروغ نمایشی و ریا و سالوسی و خُدعه بر دیگران پدیدار نمیشود و منش متغیّر میخکوب شده به غرایز و سوائق و علایق و امتیازهای فردی را انعکاس نمیدهد؛ بلکه در «راستی» به منش اصیل خودش وفادار میماند و اندازه خود را میداند. «راستی» همواره تک چهره است و هیچ نقابی ندارد.
تاریخ کتبی و تدریسی ایران تا امروز بر شالوده «ویرانه ها و نشانه ها و بازمانده های مادّی و معنوی متعدّد» از طرف بیگانگان، کاویده و پژوهیده شده است که از زبان «تاریخ نگاران باستان» تا «پژوهشگران معاصر» - چه بیگانگان، چه ایرانیان- تحریر شده و تداوم آورده است. امّا آنچه در اینهمه تواریخ کتبی و منتشر شده خیلی به ندرت و سر سوزنی یا بهتر بگویم هیچ ردّپایی از آن را نمیتوان پیدا کرد، همان «تاریخ فرهنگ مردم ایران در جامعیّت اقوامش» است که در واقعیّت زیستی و سنّتها و آداب و رسوم و اعتقادات و هنرهای دستی و مناسبات و معاشرات مردم و آفرینشهای متنوّع آنها در زمینه های مختلف و داستانها و قصّه ها و متلها و ضرب المثلها و جشنها و سوگواریها و زاد و مرگها و غیره و ذالک پا به پای تاریخ تحریری و شایع و رایج و غالب شده بر اذهان تداوم داشته و تا همین امروز با حکومتگران حاکم و کاتبانشان در تنش و تضاد بوده است. تاریخ تحریری و تدریسی ایران، تاریخ فرهنگ مردم ایران نیست؛ بلکه تاریخ فاتحین و حاکمین و خونریزان و ویرانگران ایران و خاصمان فرهنگ مردم ایران است.
پدیده «آزادی»، تجسّم تمام عیار و حضور به حقّ زنان در سراسر اجتماع و آیین کشورداری و دادگزاری است. بر شالوده بُنمایه های فرهنگ ایرانیان، فقط «زنان» هستند که حقّ داوری کردن دارند و دادستان کلّ و قاضی حقگزار محسوب میشوند؛ زیرا زاینده هستند و آفرینشگر. در بطن آزادی اهدایی زنان زاینده است که انسان، شکوفا میشود و بار و بر میدهد. جنگ فاجعه بار حکومت فقاهتی از راه ایدئولوژی مخرّب الهی و اخلاقیات متعفّن اسلامیّت علیه زنان و دختران ایرانی، در حقیقت ملموس و عینی و تهوّع آورش، جنگ علیه «آزادی» است به طور کلّی و در تمام دامنه های ممکنش. حکومت فقاهتی و اعوان و انصارش برای نابودی «آزادی» تا امروز به هر اقدام جنایتکارانه و تبهکارانه که توانسته است با تحکّمی استبدادی علیه «زنان و دختران ایرانی» اقدام کرده است و در همخوانی با شهروندانی که «محصول تعلیم و تربیتی اخلاقیّات متعفّن اسلامی» هستند به تداوم و استمرار جنگ خودشان علیه «آزادی» که در رُخسار بس بسیار زیبای زنان و دختران ایرانی چهره آرایی میکند، اقدامهای خبیثانه خود را به پیش برده اند.
آزادی در تاریخ و فرهنگ ایرانی با «زنان» آغاز شد و ضامن و تامین کننده آزادی نیز «زنان» ایرانی بوده اند و هستند و در آینده ها نیز خواهند بود. جامعه ایرانی هیچگاه و هرگز نخواهد توانست به «آزادی» در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی و کشورداری دست یابد؛ مگر اینکه «زنان و دختران ایرانی» به حیث مالک حقیقی و اصیل آزادی به تختگاه فرمانروایی خودشان بر کشور دارا و جم بازگردند و مصدر دادگزاری و مهرورزی و راستمنشی و میدانداری برای میهن آرایی و جهانداری شوند.
چرا آنانی که مدام مصدر رجزخوانی در باره «ایده آلهای بشری» هستند، هرگز حاضر نیستند – حسب داوری در باره کنشها و واکنشهای آنها از گذشته تا امروز - برای واقعیّت پذیری یکی از ایده آلهای عاجل و ضروری از رفتار و گفتار و کردار خویشتن بیاغازند؟. چرا «خوبترین خوبان جامعه ایرانیان» هنوز نیاموخته اند که قبل از زدن «جوالدوز» به دیگران، حدّاقل باید «سوزنی» به خویشتن بزنند؟. چه شد که جامعه ایرانیان در ادبیات کتبی و شفاهی اش از پیشگامترین و قویمایه ترین مدّاحان و ستایشگران «اخلاق حسنه و بهمنشی» هستند و خروارها کتاب در باره «اخلاق و بهمنشی» نوشته و منتشر کرده اند؛ ولی در واقعیّت زندگی عریان از «بی اخلاق ترین و بی منش ترین و دهن لقترین و لیچاربافترین و هرزه گوترین و فحّاشترین ملل» روی کره زمین شدند؟. چه بر سر ایرانیان رفت که به حضیض ذلّت درغلتیدند و محکوم ماندند؟. چه شد که هر بی سر و پا و بی رگ و ریشه ای به خودش جرات داد تا برای خودشیرینی و شهرت طلبی و منم منم کردنها به «ریدن و شاشیدن در چاه زمزم» رو آورد؛ به جای آنکه در باره چند و چون مایه های فردی خودش بیندیشد؟.
من میپرسم که چرا اینهمه «خیرخواهان و آرزومندان ایران آزاد و آباد با مردمی فرهنگیده» که خود را مصدر «خوبترین خوبان» و فرزانه ترین و داناترین و علّامه ترین و همه چیز دان ترین و تحصیل کرده ترین لایه و گل سر سبد جامعه ایرانیان میشمارند و میدانند و خودشان را به انواع تیتلها، ملّقب و ملصّق میکنند، هیچ کدامشان نمیتوانند نقشی ولو خردلسان در ایجاد فضایی و گستره ای ایفا کنند تا نمایندگان فرض کنیم چهار تشکیلات سیاسی بتوانند گرد هم آیند و در باره برنامه های خودشان بحث و گفتگوی بار آور کنند؟. مشکل در چیست؟. چگونه میتوان با بی شرمی تمام در ملاء خاصّ و عام، ادّعای «سیاستدانی و سیاستگری و سیاستمداری» کرد، ولی کوچکترین شناخت پیش پا افتاده از اصول و بنمایه های دانش و فلسفه سیاست نداشت؟. چطور ممکن است با جهالتی فاجعه بار از «سیاست» بحث کرد، ولی ندانست و نفهمید که هدف از سیاست چیست؟. چگونه میتوان پذیرفت که مدّعیان سیاست به خودشان اجازه تمام و کمال بدهند در ساختارهای سیاست دخیل باشند و در هر زمینه ای دخالت کنند، امّا کوچکترین نشانه ای از مستعد بودن برای گستره سیاست نتوان در وجودشان پیدا کرد؟.
ایران پس از ساقط و عزل شدن خاصمان جان و زندگی به باشکوهترین و شگفت انگیزترین «کاباره جهانی» تبدیل خواهد شد؛ زیرا رسالت ایرانی از نخستین دقایق سپیده دم فرهنگ و تاریخش برای تمام ابنا بشر بر این محور میچرخیده است که با «پروردگار رامشگری و ساقی میخانه خوشزیستی= سیمرغ گسترده پر»، همپایی و همسرایی داشته باشد و پروسه آفرینشهای نو به نو گیتایی و کیهانی را در یک هارمونی موسیقاری امکانپذیر کند. خداوند ایرانیان، رقّاصه و آهنگساز کاباره خوشزیستی و دیرزیستی و شادخواریهاست؛ نه الاه گیوتینی و خونریز و آمر به جانستانی و جان آزاری. کسی که شعور تمییز و تشخیص تفاوت و تضاد ریشه ای پروردگار و پرستار جان و زندگی را با الاه آمر به قتل و خونریزی را نفهمد و نداند و مسئولیّت فردی و جمعی در قبال پرورش و محافظت از جان و زندگی را به عهده نگیرد و به قداست بی چون و چرای جان و زندگی، احترام نگزارد، هرگز ایرانی نیست.
چرا تا امروز هیچکس از میان اینهمه مدّعیان «تاریخپژوهی و ایرانشناسی و باستانشناسی» به مخیله اش خطور نکرده است تا از خودش بپرسد که «نامهای شاهان اشکانی»، چه مناسباتی با «تصویر سیمرغ» داشته اند و چرا تمام نامهای شاهان اشکانی، نامهای اختصاصی «سیمرغ گسترده پر» هستند؟. شاهان اشکانی با برگزیدن «نامهای سیمرغ»، چه چیزی را میخواستند به مردم ایران تفهیم کنند و چرا شاهان و سپهسالاران و ارتشتاران و سلحشوران اشکانی، هنر خود را در این میدانستند که «تیراندازان بی همتّا» باشند؟. آیا سوای این است که «سیمرغ، مادر تیراندازان/کمانداران» است و تیر در منش سیمرغ، اخگر انگیزشی بوده است؛ نه ابزار کُشتن و خونریزی؟. نه تنها «شاهان هخامنشی و اشکانی و ساسانی»؛ بلکه همچنین دیگر شاهانی که از دوران فروپاشی سلسله ساسانیان بر ایران حاکم شدند، میخواسته اند که «قدرت و فرمانروایی» خود را با «خداوند مهرورزی=سیمرغی»، اینهمانی بدهند و برای خودشان حقّانیّت و لژیتیماتسیون قائل شوند، به همین سبب ، کوشش میکردند نامهایی را برای خود برگزینند که با «سیمرغ»، اینهمانی داشته باشد تا از این طریق بتوانند نه تنها گفتارها و رفتارها و کردارهای خود را توجیه کنند؛ بلکه اعمال خبیث خود را نیز استتار و مدلّل جلوه دهند. در باره «حقّانیّت داشتن به قدرت و اقتدار و فرمانروایی» شاهان ایرانی از گذشته های دور تا فاجعه هولناک 1357 میتوان فقط از چشم انداز بُنمایه های فرهنگ باهمستان ایرانیان و «تصویر سیمرغ گسترده پر»، قضاوت و دادگزاری کرد؛ ولاغیر.
برای ساختن ایرانی تقریبا آباد و یک نخود آزاد شده از کشمکشهای تخریبی، راهی نیست، سوای اینکه مسئولین و وجدانهای بیدار و دریادلان ژرفبین و کوشندگان صبور و بیدارفهم بکوشند با تمام امکانهای حدّاقلی و حدّاکثری که در اختیار دارند، «مسائل کشورداری و میهن آرایی» را از دامنه جنجالها و هوچیگریهای شبکه های اجتماعی و مطبوعات ژورنالیستی به دامنه «پُرسمانهای اندیشیدن و فلسفیدنهای ایده آفرین» انتقال دهند. غفلت در این زمینه باعث شده است که یک قرن تمام، سراسر ایران فقط به میدان جنگ و جدالها و خاکریزهای جبهه ای تبدیل شود و مردم را مدام قربانی اعتقاداتی کنند که مملوّ از بلاهت و سفاهت و رذالت و تحقیر کننده ارجمندی و شرف و آدمیگری هستند.
مسئله «خشکسالی»، موضوعی نبود که با طبیعت محیط زیستی نیاکان ایرانیان، کوچکترین مناسبتی داشته باشد. بنیان کوچ و سکنا کردن اقوام مهاجر در فلات ایران به دلیل زیباییهای شگفت انگیز طبیعت سرشار از غنای آن بوده است. «هخامنشیان»، نخستین سلسله ای بودند که با کمترین امکانهای تکنیکی و تجهیزات ماشین آلاتی توانستند «از دل صخره های صعب، آبهای گوارا» را بزایانند و در خاک ایران روان کنند. به طور کلّی، ایرانیان نخستین مردمان بر روی کره زمین بودند که توانستند از «دل کویرهای خشک و سوزان و شوره زار»، نه تنها «آبهای گوارا» را بزایانند؛ بلکه بدون هیچ تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی به آفریدن «کولرهای منحصر به فرد، همچون بادگیرهای دلربا» کامیاب شوند. مشکل ایران و مردمش، هیچگاه و هرگز، قهر طبیعت نبوده است؛ بلکه از عصر قدرتگیری «سلسله ساسانیان» تا همین ثانیه های گذرا، مصیبت عذابدهنده و زجر آور فقط حکومتگران و حاکمانی بوده اند که «آزردن جان و زندگی» را از تکالیف «دنیوی و اُخروی» خود میدانسته اند و فلاکت و ذلالت و حقارت و دربدری و ناکامی ایران و ایرانیان را رقم زده اند. حکومتگرانی که تمام همّ و غمّ خودشان را فقط بر پایه «آزردن جان و زندگی = دشمن/خشکسالی/دروغ» حفّاری کرده و قلعه سان، بُرج و بارو ساخته اند، علّت کلیدی بُحرانهای خانمانسوز در ایران بوده اند و همچنان هستند.
مسئله کشورداری و میهن آرایی، موضوعیست برای اندیشیدن فلسفی در باره «سی مُرغ و سیمُرغ». کثرت گرایشها/تشکیلات/فرقه ها/مذاهب/ادیان کتابی/ایدئولوژیها/نظریّه های آکادمیکی و امثالهم به معنای «سی مُرغی» محسوب میشوند که برای رتق و فتق کردن مسائل کشورداری و میهن آرایی در «مجلس رایزنی» به گرد همدیگر می آیند تا در باره «تجربیات خودشان» مشاوره و گفتگو های انتقادی کنند و از دل دیدگاههای انتقادی و تجربیات همدیگر به کسب نتیجه ای مشترک و ثمربخش برای گلاویز شدن با مشکلات باهمزیستی در جامعه دست یابند و همّت کنند. تا زمانی که «مجلس کثرتها»، واقعیّت ملموس و اجرایی و بهره آور دارد، «فرمانروایی همبسته در تصویر سیمُرغ [=کثرت در وحدت]»، تبلور با شکوه خودش را حفظ می کند. فقط از زمانی که «کثرت گوناگونی مجلس رایزنی» که واتاب دهنده تنوّع جامعه باهمستان باید باشند، به تک گرایی چنگالها و بند و طنابها و غُل و زنجیرها و شمشیرها و زرّادخانه های گروهی/فرقه ای/دین کتابی/ایدئولوژیی و امثالهم تبدیل میشود، آنگاه است که «کثرت» از بین میرود و تصویر «فرمانروایی سیمرُغ» که همان «حاکمیّت مردم ایران در جامعیّت وجودی» هستند، ناپدید میشود.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////